Şema Terapi

Şema terapisi, bireylerin köklü ve sık tekrar eden düşünce, duygu ve davranış kalıplarını (şemaları) tanıyarak, bunları değiştirmeye yönelik bir psikoterapi yaklaşımıdır. Jeffrey Young tarafından geliştirilen bu terapi, bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve psikanalitik teorilerden esinlenmiştir.

Temel İlkeler:

1. Şemalar: Şemalar, bireylerin dünyayı ve kendilerini algılamasını etkileyen derin köklenmiş düşünce ve inanç kalıplarıdır. Bu şemalar genellikle çocukluk döneminde oluşur ve yaşam boyunca sürer.
2. Temel İhtiyaçlar: Şema terapisi, bireylerin temel duygusal ihtiyaçlarının karşılanmamasının, olumsuz şemaların gelişimine neden olduğunu savunur. Bu ihtiyaçlar arasında güvenlik, sevgi, kabul ve başarı yer alır.
3. Şema Modları: Bireylerin farklı durumlara verdiği tepkiler, belirli şema modları aracılığıyla şekillenir. Bu modlar, kişinin anlık duygusal durumuna ve davranışına göre değişebilir.

Uygulama Süreci:

• Şema Tanıma: Terapist, bireyin mevcut şemalarını tanımasına yardımcı olur. Bu süreç, geçmiş deneyimlerin ve duygusal tepkilerin incelenmesini içerir.
• Duygusal Keşif: Bireyler, şemalarının kökenlerini ve bu şemaların yaşamlarını nasıl etkilediğini anlamaya çalışır.
• Değiştirme Stratejileri: Olumsuz şemaları değiştirmek için çeşitli stratejiler geliştirilir. Bu, bilişsel yeniden yapılandırma, davranışsal değişim ve duygusal düzenleme yöntemlerini içerebilir.

Kimler İçin Uygundur?

Şema terapisi, özellikle kişilik bozuklukları, ilişki sorunları, kaygı ve depresyon gibi derinlemesine psikolojik sorunları olan bireyler için etkilidir. Ayrıca, geçmişte yaşanan travmaların etkilerini anlamak ve başa çıkmak isteyenler için de faydalı olabilir.

Sonuç olarak, şema terapisi, bireylerin köklü düşünce ve davranış kalıplarını keşfetmelerine ve bunları sağlıklı bir şekilde değiştirmelerine yardımcı olmayı amaçlar. Bu süreç, bireyin kendini daha iyi anlamasını ve yaşam kalitesini artırmasını sağlar.